Sigorta Sözleşmesi Nedir?

HUKUKİ İŞLEMLERİN SINIFLANDIRILMASI

Borçlar Hukuku kapsamında borcun kaynakları; hukuki işlemler, haksız fiil ve sebepsiz zenginleşme olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Burada ifade edilen “hukuki işlem” kavramı, bir yahut birden çok kişinin, hukuk düzeninin öngördüğü sınırlar içerisinde gerektiğinde diğer unsurlarla birlikte hukuki sonuçlar doğurmaya yönelmiş irade açıklaması veya açıklamalarından oluşan hukuki bir olgudur. Hukuki işlemler, çeşitli özellikleri esas alınarak sınıflandırılabilir. Hazırlanan bu içerikte hukuki işlemler, “kişi sayısı bakımından”, “ivazlı olup olmamaları bakımından” ve “malvarlığına etkileri bakımından” sınıflandırılarak açıklanacaktır.

KİŞİ SAYISI BAKIMINDAN HUKUKİ İŞLEMLER

Kişi sayısı bakımından hukuki işlemler “tek taraflı hukuki işlemler” ve “birden fazla taraflı hukuki işlemler (sözleşmeler)” olmak üzere iki sınıfa ayrılabilir.

TEK TARAFLI HUKUKİ İŞLEMLER

Hukuki işlemin yalnızca tek tarafı vardır. Bu tür işlemlerde, karşı tarafın kabulü gerekmez. Bir diğer ifade ile bu tür işlemler, tek bir tarafın iradesi ile meydana gelir.

  • Alım Hakkı
  • Geri Alım Hakkı
  • Önalım Hakkı
  • Vasiyetname
  • Temsilci Atama
  • Nişanı Bozma
  • Takas
  • Dönme
  • Fesih
  • Azil
  • İstifa

BİRDEN FAZLA TARAFLI HUKUKİ İŞLEMLER

Birden fazla tarafın söz konusu olduğu hukuki işlemler, diğer bir ifade ile sözleşmeler; bir hukuki sonuç oluşturmak amacıyla, tarafların karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklamalarında bulunmalarıyla ortaya çıkan hukuki işlemdir. İçerik itibariyle “tek tarafa borç yükleyen sözleşmeler” ve “iki tarafa borç yükleyen sözleşmeler” olmak üzere ikiye ayrılır.

TEK TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELER

Tek tarafa borç yükleyen sözleşmelerde sözleşmenin iki tarafı olması ve sözleşmenin hukuki sonuç doğurması adına karşı tarafın kabulü gerekse de, taraflardan yalnızca biri borç altına girmektedir.

  • Bağışlama
  • Kefalet

İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELER

İki tarafa borç yükleyen sözleşmeler, tarafların her birinin borç altına girdiği hukuki işlemlerdir. Niteliği itibariyle “tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmeler” ve “eksik iki tarafa borç yükleyen sözleşmeler” olmak üzere ikiye ayrılır.

TAM İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELER

Taraflar aksini kararlaştırmadıkça, edimler aynı anda ifa edilir.

  • Satış Sözleşmesi
  • Kira Sözleşmesi
  • Mal Değişimi Sözleşmesi
  • Eser Sözleşmesi
  • Hizmet Sözleşmesi

EKSİK İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELER

Taraflardan biri edimini önce, diğeri daha sonra yerine getirir.

  • Ödünç Sözleşmesi
  • Saklama Sözleşmesi
  • Vekalet Sözleşmesi

İVAZLI OLUP OLMAMALARI BAKIMINDAN HUKUKİ İŞLEMLER

Kelime anlamı olarak “karşılık” anlamına gelen ivaz, hukuki işlemde karşı taraf açısından kazanç niteliğindedir. Hukuki işlemler, “ivazlı hukuki işlemler” ve “ivazsız hukuki işlemler” olmak üzere iki sınıfa ayrılabilir.

İVAZLI SÖZLEŞMELER

Sözleşme karşılığında iki tarafın da ediminin söz konusu olduğu, diğer bir ifade ile karşı tarafın bir ivaz yerine getirdiği hukuki işlemlerdir.

  • Satış
  • Kira
  • Hizmet
  • Mal Değişimi
  • Finansal Kiralama

İVAZSIZ SÖZLEŞMELER

Sözleşme karşılığında karşı tarafın bir ivaz yüklenmediği, diğer bir ifade ile taraflardan birinin yerine getirmesi gereken bir ediminin bulunmadığı hukuki işlemlerdir.

  • Bağış
  • Kefalet
  • Vekalet
  • Saklama

MALVARLIĞINA ETKİLERİ BAKIMINDAN HUKUKİ İŞLEMLER

Hukuki işlemler, malvarlığına yaptıkları azaltan etki açısından borçlanma muamelesi ve tasarruf muamelesi olarak ikiye ayrılır.

TAAHHÜT İŞLEMLERİ

Sözleşmenin yapıldığı anda malvarlığının pasifinde bir artış meydana getiren hukuki işlemlerdir. Borçlar hukukunda düzenlenen işlemler, genellikle taahhüt işlemi niteliğindedir.

TASARRUF İŞLEMLERİ

Sözleşmenin yapıldığı anda malvarlığının aktifinde azalma meydana getiren hukuki işlemlerdir.

  • Alacağın Devri Sözleşmeleri
  • İbra Sözleşmeleri

Benzer Yazılar